Nadużycia finansowe - Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy

Deklaracja w zakresie przeciwdziałania, wykrywania i zwalczania w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy nadużyć finansowych i korupcji:

Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy jako Instytucja Pośrednicząca zobowiązuje się przestrzegać norm prawnych, etycznych i moralnych na najwyższym poziomie, zasad rzetelności, obiektywizmu i uczciwości oraz pragnie być postrzegany jako przeciwny nadużyciom finansowym i korupcji w sposobie prowadzenia swojej działalności.
Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy deklaruje, że będzie miał uczciwe i etyczne podejście do realizowanych zadań. Podejmowane działania jednoznacznie wskazywać będą, że jako Urząd jest stanowczo przeciwny wszelkim formom nadużyć finansowych, korupcji oraz konfliktom interesów.
Pracownicy Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy jako Instytucji Pośredniczącej w trakcie realizacji nałożonych na nich obowiązków będą przestrzegać zasad prawości, obiektywizmu, odpowiedzialności i uczciwości.
Pracownicy Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy, świadomi zagrożeń, jakie niesie ze sobą zjawisko nadużyć finansowych i korupcji, realizując zasadę służby publicznej i bezinteresowności oraz mając na uwadze budowanie pozytywnego wizerunku swojej instytucji, stosują Politykę przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych i korupcji w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy.
Przestrzegania norm prawnych, etycznych i moralnych na najwyższym poziomie, zasad rzetelności, obiektywizmu i uczciwości oczekuje się również od Wnioskodawców i Beneficjentów realizujących projekty, dla których Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy jest Instytucją Pośredniczącą.

Polityka przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych i korupcji w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy

Celem Polityki przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych i korupcji w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy jest promowanie kultury organizacyjnej służącej zapobieganiu i wykrywaniu nadużyć finansowych  i korupcji i wprowadzenie jednolitych reguł stosowanych przez pracowników DWUP w zakresie przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych i korupcji oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu zarządzania ryzykiem wystąpienia tych nadużyć, w celu utrzymania w Urzędzie wysokich standardów prawnych, etycznych i moralnych oraz przestrzegania zasad prawości, obiektywizmu i odpowiedzialności oraz w celu skutecznej ochrony reputacji Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy, aby był postrzegany jako instytucja przeciwna przejawom nadużyć finansowych i korupcji w prowadzeniu swojej działalności, w tym również jako Instytucji Pośredniczącej wdrażającej Programy współfinansowane ze środków Unii Europejskiej.

Przestrzegania norm prawnych, etycznych i moralnych na najwyższym poziomie, zasad rzetelności, obiektywizmu i uczciwości oczekuje się od wszystkich pracowników Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu Pracy.

Podstawy prawne

1. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rozdział 6: Zwalczanie nadużyć finansowych, Dz. Urz. UE C 202 z dnia 7 czerwca 2016 r.
2. Konwencja o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich, sporządzona w Brukseli dnia 26 lipca 1995 r., Protokół do Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzony w Dublinie dnia 27 września 1996 r., Protokół w sprawie interpretacji w trybie orzeczenia wstępnego przez Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzony w Brukseli dnia 29 listopada 1996 r., oraz Drugi Protokół do Konwencji o ochronie interesów finansowych Wspólnot Europejskich z dnia 26 lipca 1995 r., sporządzony w Brukseli dnia 19 czerwca 1997 r. (Dz. Urz. z 2009 r. Nr 208 poz. 1603).
3. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, EURATOM) nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r. dotyczące dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć finansowych  (OLAF) oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999, (Dz. Urz. UE. L 248 z dnia 18 września 2013 r., str. 1).
4. Rozporządzenie Rady (Euratom, WE) nr 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami, (Dz. Urz. UE L 292 z dnia 15 listopada 1996 r., str. 2, z późn. zm.).
5. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006, (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013, str. 320, z późn. zm.).
6. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1304/2013 w sprawie przepisów szczegółowych dotyczących Europejskiego Funduszu Społecznego oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1081/2006 (Dz. Urz. L 347 z dnia 20 grudnia 2013 r., z późn. zm.).
7. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, zmieniające rozporządzenia (UE) nr 1296/2013, (UE)  nr 1301/2013, (UE) nr 1303/2013, (UE) nr 1304/2013, (UE) nr 1309/2013, (UE) nr 1316/2013, (UE) nr 223/2014 i (UE) 283/2014 oraz decyzję nr 541/2014/UE, a także uchylające rozporządzenie (UE, Euratom) nr 966/2012 (Dz. Urz. UE L 193 z dnia 30 lipca 2018 r., str. 1, z późn. zm.).
8. Rozporządzenie Rady (WE, Euratom) nr 2988/95 z dnia 18 grudnia 1995 r. w sprawie ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. UE L 312 z dnia 23 grudnia 1995 r., s. 1.).
9. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1371 z dnia 5 lipca 2017 r. w sprawie zwalczania za pośrednictwem prawa karnego nadużyć na szkodę interesów finansowych Unii, (Dz. Urz. UE L 198 z dnia 28 lipca 2017 r., s. 29).
10. Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 818 z późn. zm.).
11. Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. z 2022 r., poz. 530).
12. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1634 z późn. zm.).
13. Ustawa z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. 2021, poz. 289 z późn. zm.).
14. Ustawa  z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2021 r., poz. 275).
15. Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2022 r., poz. 1233).
16. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. z 2022 r., poz. 1138 z późn. zm.).
17. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 2022 r.,  poz. 1375).
18. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2022 r., poz. 859 z późn. zm.).
19. Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, (Dz. U. z 2022 r., poz. 1900).
20. Ustawa z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1710 z późn. zm.).
21. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (Dz. U. z 2022 r., poz. 1110).
22. Ustawa z dnia 12 maja 2006 r. o ratyfikacji Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych z dnia 31 października 2003 r. (Dz. U. z 2006, nr 126, poz. 873).
23. Ustawa z dnia 23 października 2013 r. o ratyfikacji Protokołu dodatkowego do Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonego w Strasburgu dnia 15 maja 2003 r. (Dz. U. z 2013 r., poz. 1464) oraz Protokół dodatkowy do Prawnokarnej konwencji o korupcji sporządzony w Strasburgu z dnia 15 maja 2003 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 981).
24. Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. z 2022 r., poz. 557, z późn. zm.).
25. Oświadczenie Rządowe z dnia 7 maja 2014 r. w sprawie mocy obowiązującej Protokołu dodatkowego do Prawnokarnej konwencji o korupcji, sporządzonego w Strasburgu dnia 15 maja 2003 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 982).
26. Decyzja Komisji z dnia 19 grudnia 2013 r. w sprawie określenia i zatwierdzenia wytycznych dotyczących określania korekt finansowych dokonywanych przez Komisję w odniesieniu do wydatków finansowanych przez Unię w ramach zarządzania dzielonego, w przypadku nieprzestrzegania przepisów dotyczących zamówień publicznych.
27. Wytyczne Komisji Europejskiej dla państw członkowskich i instytucji wdrażających programy w sprawie oceny ryzyka nadużyć finansowych oraz skutecznych i proporcjonalnych środków zwalczania nadużyć finansowych z dnia 16 czerwca 2014 r. (EGESIF_14-021-00-16/06/2014).
28. Wytyczne Prezesa Rady Ministrów z dnia 26 stycznia 2015 r. w sprawie funkcjonowania osłony antykorupcyjnej.
29. Wytyczne Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w zakresie sposobu korygowania i odzyskiwania nieprawidłowych wydatków oraz raportowania nieprawidłowości w ramach programów operacyjnych polityki spójności na lata 2014-2020 z dnia 3 grudnia 2018 r.
30. Wytyczne Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w zakresie kontroli realizacji programów operacyjnych na lata 2014 – 2020 z dnia 27 grudnia 2021 r.
31. Wytyczne antykorupcyjne dla administracji publicznej w zakresie jednolitych rozwiązań instytucjonalnych oraz zasad postępowania dla urzędników i osób należących do grupy PTEF, Centralne Biuro Antykorupcyjne, Warszawa 2020 r.
32. Zawiadomienie Komisji – Wytyczne dotyczące unikania konfliktów interesów i zarządzania takimi konfliktami na podstawie rozporządzenia finansowego (2021/C 121/01) z dnia 9 kwietnia 2021 r.

Ważniejsze definicje

1) nadużycie finansowe –  celowe działanie lub zaniechanie dotyczące:

a)  wykorzystania lub przedstawienia nieprawdziwych, niepoprawnych lub niepełnych oświadczeń lub dokumentów celem sprzeniewierzenia lub bezprawnego zatrzymania środków z budżetu DWUP, w tym środków z budżetu ogólnego Wspólnot Europejskich lub budżetów zarządzanych przez Wspólnoty Europejskie lub w ich imieniu,

b)  nieujawnienia informacji z naruszeniem określonych zobowiązań, w tym samym celu,

c)   niewłaściwego wykorzystania takich środków do celów innych niż te, na które zostały początkowo przyznane.

Pojęcie jest rozumiane w sposób szeroki, obejmując swoim zakresem również szereg różnych czynów zabronionych, takich jak: kradzież, przywłaszczenie, fałszerstwo, wprowadzanie w błąd, zmowa, pranie pieniędzy, zatajenie istotnych faktów oraz czyny z pogranicza korupcji, składające się na potoczne rozumienie zagadnienia nadużyć finansowych.

2) korupcja – obiecywanie, proponowanie, wręczanie przez jakąkolwiek osobę, bezpośrednio lub pośrednio, jakichkolwiek nienależnych korzyści pracownikowi dla niego samego lub dla jakiejkolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w ramach wykonywanych zadań. Również żądanie lub przyjmowanie przez pracownika bezpośrednio lub pośrednio jakichkolwiek nienależnych korzyści, dla niego samego lub dla jakiejkolwiek innej osoby, lub przyjmowaniu propozycji lub obietnicy takich korzyści, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w ramach wykonywanych zadań.

3) konflikt interesów – zgodnie z definicją OECD jest to konflikt pomiędzy obowiązkiem publicznym a interesami prywatnymi pracownika Urzędu, polegający na tym, że interesy pracownika Urzędu jako osoby prywatnej mogłyby niewłaściwie wpłynąć na wykonywanie przez niego powierzonych obowiązków i zadań publicznych; konflikt może być potencjalny, pozorny lub rzeczywisty.

4) fałszerstwo materialne – przerobienie, podrobienie lub użycie sfałszowanego dokumentu.

5) fałszerstwo intelektualne – urzędowe poświadczenie nieprawdy w sytuacji, kiedy ta prawda ma znaczenie prawne.

6) zmowa przetargowa (pozioma i pionowa) – uzgadnianie przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu, lub przez tych przedsiębiorców i  przedsiębiorcę będącego organizatorem przetargu warunków składanych ofert, w szczególności co do zakresu prac lub ceny. Za zmowę przetargową należy więc uznać porozumienie przedsiębiorców, które prowadzi do zaniechania działań konkurencyjnych na rzecz niejawnej współpracy przy składaniu ofert w zakresie wysokości ceny lub jakości towarów lub usług.

7) podejrzenie nadużycia – nieprawidłowość, która prowadzi do wszczęcia postępowania administracyjnego lub sądowego na poziomie krajowym w celu stwierdzenia zamierzonego działania, w szczególności nadużycia finansowego.

Zwalczanie nadużyć finansowych i korupcji oraz zapobieganie występowaniu konfliktowi interesów

Na system skutecznego przeciwdziałania zjawisku nadużyć finansowych i korupcji składają się następujące elementy:

1. zapobieganie nadużyciom finansowym;
2. wykrywanie i zgłaszanie nadużyć finansowych;
3. informowanie, raportowanie i korygowanie w przypadku powzięcia podejrzeń popełnienia nadużycia finansowego (zidentyfikowania symptomu wystąpienia nadużycia finansowego).

Zapobieganie

Zapobieganie nadużyciom finansowym i korupcji  koncentruje się na ograniczeniu możliwości popełnienia nadużycia finansowego poprzez system kontroli wewnętrznej, w połączeniu z aktywną, uporządkowaną i ukierunkowaną oceną ryzyka nadużyć finansowych. Z nieuczciwymi zachowaniami należy walczyć również za pomocą kompleksowych szkoleń i działalności informacyjnej, a także przez tworzenie kultury etycznej.

Wykrywanie

Pracownicy DWUP są zobowiązani do zwracania uwagi na wszelkie sygnały wystąpienia ewentualnych nadużyć finansowych i korupcji w każdym z realizowanych przez nich procesów o charakterze weryfikacyjnym i sprawdzającym (np. przeprowadzenie kontroli, weryfikacja wniosku o płatność, rozpatrywanie skarg, czy weryfikacja doniesień prasowych), rozpatrywania tych sygnałów oraz podejmowania  stosownych działań.

Informacje o podejrzeniu nadużycia finansowego i korupcji mogą pochodzić z różnych źródeł. Źródła te można podzielić na trzy rodzaje:

1. informacje od pracowników Urzędu, pozyskane w trakcie wykonywania bieżących zadań oraz kontroli,
2. informacje o prowadzonych śledztwach i postępowaniach, do których należą w szczególności: informacje przekazywane przez prokuraturę lub służby specjalne (np. ABW, CBA, CBŚP), informacje przekazywane przez UOKiK,
3. pozostałe źródła zewnętrzne, do których należy zaliczyć w szczególności: artykuły prasowe, donosy/skargi osób trzecich, w tym tzw. „sygnalistów" (whistle-blowing), informacje przekazywane przez Beneficjentów.

Do każdego zgłoszenia inicjowane jest działanie następcze w celu przeciwdziałania naruszeniu, w tym naruszeniu prawa będącego przedmiotem zgłoszenia przez dochodzenie wewnętrzne, postępowanie wyjaśniające, zawiadomienie o podejrzeniu popełnionego przestępstwa lub wykroczenia, działanie podjęte w celu odzyskania środków finansowych lub zamknięcie procedury przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń.

Postępowanie w przypadku podejrzenia wykrycia nadużycia finansowego i korupcji

Zawiadomienie o wykryciu nadużycia finansowego i korupcji każdorazowo przekazywane jest w formie wymaganej stosownymi przepisami oraz zgodnie z wymogami formalnymi, określonymi w przepisach.

Wszelkie informacje na temat nadużyć finansowych i korupcji w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy można przesłać: pocztą na adres:

Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy Filia we Wrocławiu
ul. Eugeniusza Kwiatkowskiego 4
52-326 Wrocław

lub poprzez formularz kontaktowy znajdujący się na stronie internetowej DWUP pod adresem: http://www.dwup.pl/kontakt/formularz.html:

• Polityka przeciwdziałania i zwalczania nadużyć finansowych i/lub korupcji w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy (23.12.2015 r.)